Lezing 1873 – 11e Kapteynlezing – Prof.dr. Cisca Wijmenga

Georganiseerd i.s.m. Studium Generale Groningen

Foto: Jedidja Smalbil
SprekerProf. dr. C. Wijmenga (UMCG)
Over de sprekerHoogleraar Humane Genetica (Lodewijk Sandkuijl Distinguished University Professor UMCG and University of Groningen). In 2015 was zij een van de winnaars van de Spinozapremie. Van 2019 tot 2023 was zij Rector Magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen.
Titel4G: over Genen, Gezondheid, Gedrag en Geschiedenis
Datum/tijdDinsdag 16 april 2024 om 20:00u
TaalNederlands
Terugkijkende lezing kan teruggekeken worden via YouTube
Samenvatting

Met moderne technologieën is het in principe mogelijk de volledige DNA volgorde van ongeveer 3 miljard bouwstenen van ieder mens te ontrafelen en te ontdekken welke informatie ons DNA herbergt. De boodschappers in ons DNA zijn de ongeveer 40.000 genen die onder andere bepalen hoe we er uit zien en dat onze organen goed functioneren. Tegelijkertijd kunnen fouten in ons DNA de oorzaak zijn van ziekten. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat ook chronische en ouderdomsziekten zoals diabetes, MS en schizofrenie een erfelijke basis hebben. Maar in die gevallen is de rol van ons DNA minder duidelijk omdat ons gedrag (leefstijl) en leefomgeving ook een belangrijke rol spelen.

Om de relatie tussen genen en omgeving te ontrafelen zijn grootschalige biobanken nodig zoals Lifelines, onze noordelijke biobank waaraan ongeveer 10% van de bevolking deelneemt en mensen al bijna 20 jaar worden gevolgd. Ons DNA is niet iets persoonlijks maar delen we met onze ouders en voorouders. De geschiedenis van de mensheid is deels in het DNA terug te vinden en leidt er soms toe dat de geschiedenis herschreven moet worden. Met de huidige technologieën zijn we ook in staat DNA te onderzoeken van mensen die lang geleden overleden zijn en dat geeft soms interessante informatie over het ontstaan van ziekten.